Βυζαντινές αλχημείες

Ο άνθρωπος χωρίς τη μνήμη και την ιστορία
δεν είναι άνθρωπος.

Picture
Η λέξη ιστορία, παράγωγο του ρήματος οίδα, δηλαδή «ξέρω», σημαίνει καταρχήν την επιστήμη, τη γνώση σέναν οποιονδήποτε τομέα του επιστητού. Γι' αυτό, στην ελληνική γλώσσα μέχρι και τα τέλη του Επ.Χ. αιώνα έχουν τη λέξη αυτή κοινή ονομασία τόσο η ιστορία όσο κι η φυσική, η γεωγραφία, η φυτολογία, η ζωολογία, η ψυχολογία και προφανώς οποιαδήποτε επιστήμη. Έπειτα, σιγά-σιγά η άλλη ιστορία άρχισε να λέγεται περί φύσεως ιστορία (Πλάτων, Φαίδ., 96a) ή φυσική ιστορία, για να παραμείνει στο τέλος απλώς ιστορία αυτή που λέγεται έτσι σήμερα.
Για
το μελετητή της κοινωνίας, τωρινής ή παρελθούσας, η ιστορία αποτελεί εργαλείο και πεδίο έρευνας, μέσο δηλαδή και στόχο της μελέτης του. Η ιστορία αποτελεί προϊόν και πηγή κοινωνικής μνήμης. Η απόπειρα να ορίσουμε το ρόλο της κοινωνικής μνήμης αναφορικά με την ανάπλαση του παρελθόντος και την κατανόησή του συνιστά μια επίπονη ενασχόληση, παρόμοια με τη ματαιοπονία να ζωγραφίσει κάποιος την αυτοπροσωπογραφία του σε μία αίθουσα που περιβάλλεται με κάτοπτρα σε όλα της τα επίπεδα.
Η
προσπάθεια, όμως, προσέγγισης των ιστορικών γεγονότων, όσο πιο πολυπρισματικά γίνεται, μας επιτρέπει να εξηγήσουμε τόσο την πορεία όσο και τον προορισμό της ανθρώπινης ύπαρξης.